ode aan de vreugde
Ik heb nog niet zoveel historische momenten meegemaakt in mijn jonge leven (laat ons eerlijk zijn, achtentwintig is nog altijd jong... Hé, hé?). Er waren er ongetwijfeld verscheidene, maar ik was te jong om ze te beseffen of mijn geest was nog niet rijp genoeg om ermee om te gaan. De twin towers, die heb ik nauwelijks recht zien staan. Ik snapte wel dat een vliegtuig dat expres in een gebouw vliegt niet koosjer was, maar het maatschappelijke drama en de geschiedenis erachter ontging mij. Met mijn grootvader bestudeerde ik de eerste euro's en sindsdien moet ik Belgische frank omrekenen naar euro om te vatten om welk bedrag het gaat. Enorm veel invloed heeft dat dus ook niet op mij gehad.
Maar sinds ik groot ben, zie ik het grotere plaatje (soms) en besef ik de omvang. Groot worden is niet altijd leuk. De recente gruwelijke gebeurtenissen overal ter wereld en in België en Frankrijk in het bijzonder troffen me recht in het hart en in het hoofd. Ik voel dat het ook over mij gaat, dat wat er gebeurt in de wereld ook mij aangaat. Dat mijn bezoek aan landen als Colombia of Myanmar minder vrijblijvend of evident is dan het lijkt. Dat het mijn lief is die zich op elke luchthaven tien keer moet laten fouilleren en in de stations door de militairen angstvallig in de gaten wordt gehouden. Dat ik het had kunnen zijn die op dat terras zat of dat vliegtuig zou nemen, dat het mijn (gast)land en cultuur zijn die geviseerd werden.
Dat mijn rood bolletje meetelt om een verschil te kunnen maken in de stembus. Dat ik dankzij Bologna en Europa (en vooral dankzij mijn ouders, ere wie ere toekomt) kon studeren en werken in Spanje en Frankrijk zonder daarvoor een visum of paspoort of verblijfsvergunning nodig te hebben. Dat je een kind niet enkel kan verliezen in een ongeluk of door ziekte, maar ook aan IS. Dat ook ik langer zal moeten werken en misschien minder zal verdienen.
Dus deze ochtend zal ook mij bijblijven als de morgen waarop ik wakker werd, de nieuwssites openklikte en een mengeling van onbegrip, tristesse en gelatenheid mij overviel. De Britten kozen toch to leave. Hoe traditioneel, chauvinistisch en trots ik ze ook inschat, dit had ik net als weinigen onder ons zien aankomen. Op zich vind ik samenspelen met iemand die zijn eigen spelregels verzint ook niet plezant en dacht ik op de lange duur ook wel "hoepel dan maar op en trek er jullie plan mee". Maar toen het zwart op wit voor mijn neus verscheen, liet het een verdomd bittere smaak achter.
Het gaat me om het gevoel van de mensen achter die stemmen. Hoeveel degout en frustratie en hulpeloosheid en jemenfoutisme moet daar niet achter zitten... Hoe is het zover kunnen komen dat nationalisme weer zo hoogtij viert, waarom is deze maatschappij en dit tijdperk zo'n aderlating voor openheid, tolerantie, samenwerking en gewoonweg schoonheid? Waarom is het weer elk voor zich? Waar zijn de musketiers heen in deze samenleving? Waarom kan Europa het niet waarmaken? Waarom zoeken mensen geen oplossing in verbondenheid, solidariteit en vooruitgang in plaats van zich te verschansen achter angst, frustratie en eigenbelang...
Ik schrijf dit niet om een politiek statement te maken, daar ben ik niet onderlegd genoeg voor en daar heb ik ook vooral totaal geen zin in. Maar ik schrijf dit uit liefde voor het leven, voor de vreugde, voor de mensheid en voor deze aardkloot. Voor de kinderlijke naïviteit en voor de maakbare utopie.
Want in mijn ideale wereld trouwt Xavier met Amélie. En beleven ze samen een fabuleux destin in een auberge espagnole. En valt er in de verste verte in heel die wereld geen exit te bespeuren.